Showbiz 9 Tetor 2019, 17:07

Ndryshimet klimatike ‘lëvizin’ malet, teoria që po habit botën

Shkruar nga Pamfleti
Ndryshimet klimatike ‘lëvizin’ malet, teoria që po habit

Ndryshimet klimatike 'lëvizin' malet, teoria që po habit botën

Ndryshimi i klimës nuk po shkakton vetëm oqeane të ngrohta dhe mot të çrregullt.

Sipas shkencëtarëve, ai gjithashtu ka aftësinë të ndryshojë formën e planetit. Në një studim 5-vjeçar të botuar në revistën Nature, autori kryesor, Michele Koppes, profesoreshë në Departamentin e Gjeografisë në Universitetin e Kolumbisë Britanike, krahasoi akullnajat në Patagoni dhe në Gadishullin Antarktik. Ajo dhe ekipi i saj zbuluan që akullnajat në Patagoni lëviznin më shpejt dhe shkaktuan më shumë erozion sesa ato në Antarktidë, pasi temperaturat e ngrohta dhe akulli i shkrirjes ndihmuan në gërryerjen e shtratit të akullnajave.

“Ne zbuluam që akullnajat gërryen 100 deri në 1.000 herë më shpejt në Patagoni sesa ata në Antarktidë,” tha Koppes. “Antarktida po ngrohet dhe ndërsa shkon në temperaturat mbi 0 gradë Celsius, akullnajat do të fillojnë të lëvizin më shpejt. Tashmë ne po shohim që fletët akullnajore kanë filluar të lëvizin më shpejt dhe duhet të bëhen më erozive, duke gërmuar lugina më të thella dhe duke derdhur më shumë sedimente në oqeane. ” Pasojat e këtij erozioni shtojnë efektet tashmë komplekse të ndryshimit të klimës në rajonet polare.

Akullnajat në lëvizje më të shpejtë depozitojnë më shumë sedimente në pellgje në rrjedhën e poshtme dhe në riftet kontinentale, duke ndikuar potencialisht nga peshkimi, digat dhe qasja në ujërat e pastër në komunitetet malore. “Marzhet polare kontinentale në veçanti janë pikat e nxehta të biodiversitetit,” vëren Koppes. “Nëse po pomponi kaq shumë sedimente në ujë, ju po ndryshoni habitatin ujor.” Arktiku Kanadez, një nga rajonet më të shpejtë të ngrohjes në botë, do t’i ndiejë këto efekte në mënyrë akute.

Gjetjet nga Koppes dhe bashkautorë gjithashtu vendosin një debat shkencor rreth asaj se kur akullnajat kanë ndikimin më të madh në formimin e peizazheve duke sugjeruar që ata të bëjnë punën më erosize pranë fundit të çdo cikli të akullnajave, sesa në kulmin e mbulesës së akullit. Ciklet e fundit të mëdha akullnajore në rajonin e Vankuver përfunduan afro 12,500 vjet më parë.

Përshtati në shqip Pamfleti, marrë nga University of British Columbia.

Kuriozitete Ndryshimet klimatike 'lëvizin' malet teoria që po habit botën