Shkruar nga Pamfleti
Pavarësisht progresit prej dekadash, Shqipëria vazhdon të përballet me problem serioze strukturore në ekonominë e saj dhe mungesë politikash funksionale. Raporti i fundit të publikuar nga Banka Botërore dhe IFC mbi sektorin privat në Shqipëri, i cili analizon sfidat kryesore me të cilat përballen bizneset shqiptare, identifikon mundësitë për të forcuar konkurrencën e tyre dhe paraqet opsionet e politikave të dizajnuara për të përmirësuar kontributin e tyre në rritjen dhe diversifikimin ekonomik.
Duke u mbështetur në provat nga sondazhet e fundit, raporti thekson kufizimet nga normat e larta të taksave, burokracitë nga administrata tatimore, informaliteti i përhapur, aftësitë e pamjaftueshme të fuqisë punëtore dhe boshllëqet e infrastrukturës janë sfidat kryesore me të cilat përballen sipërmarrjet private dhe investitorët. Në raport evidentohet se zgjerimi ekonomik i vendit nuk ka ecur në mënyrë proporcionale me përmirësim në produktivitet.
Normat e ulëta të rritjes së produktivitetit brenda sektorëve kanë shkaktuar një rënie të mprehtë të produktivitetit të përgjithshëm, si dhe prania e bizneseve informale më pak produktive pengon hyrjen dhe zgjerimin e konkurrentëve më produktivë në disa sektorë.
Raporti thekson se për shkak se tregu i punës dhe ai i konsumit në Shqipëri është i vogël dhe limitojnë zhvillimi i ekonomisë së shkallës, mbështetja e zgjerimit ekonomik të Shqipërisë do të kërkojnë integrimin e saj me ekonominë globale. Banka Botërore dhe IFC sugjerojnë se për të forcuar elasticiteti makroekonomik, Shqipërisë do t’i duhet të diversifikojë eksportet e saj.
Ndërsa madhësia e vendit kufizon potencialin e saj për të zhvilluar një gamë të gjerë industrish dhe sektorësh, sugjerohet që diversifikimi do të duhet të ndodhë brenda sektorëve ekzistues dhe zinxhirëve të vlerës, siç janë turizmi, agrobiznesi dhe sektori automotiv. “Në sektorin e shërbimeve, duke diversifikuar ofertat turistike larg destinacioneve ekzistuese të plazhit do të lehtësojë presionet në infrastrukturë duke zgjeruar shpërndarjen gjeografike të turistëve dhe hapjen ndaj tregjeve ndërkombëtare” citon raporti.
Ndërkohë, në sektorin e bujqësisë, vihet theksi tek përpjekjet e vazhdueshme për marrjen e certifikatave ndërkombëtare të cilësisë që do t’u mundësojë prodhuesve të kenë akses në një gamë më të gjerë destinacionesh eksporti, veçanërisht për produkte me vlerë më të lartë, të gatshme për konsumatorin.
Në prodhim, raporti sugjeron diversifikimi përgjatë zinxhirit të vlerës së automobilave do t’i lejojë Shqipërisë të maksimizojë potencialin e saj industrial të kufizuar. Krijimi i lidhjeve të prera me prodhuesit vendas të lëndës së parë për materialet dhe mallrat e ndërmjetme, mund të rrisin vlerën e shtuar duke zbutur ekspozimi ndaj goditjeve të çmimeve të inputeve. /Scan
