Shkruan Joshua Posaner, Politico
Evropa ndodhet përballë regjimeve jashtëzakonisht të dyshimta vetëm për naftën dhe gazin.
Pushtimi brutal i Ukrainës nga Vladimir Putin do të thotë se liderët e Bashkimit Evropian po e kalojnë verën duke u përballur me presidentët dhe princin e çuditshëm të kurorës, i cili renditet ndër krerët më autokratikë të shteteve në botë.
Persona që nxisin luftës, abuzues të të drejtave të njeriut dhe ndotës serialë janë vetëm disa nga epitetet që i ndjekin ata.
E gjitha kjo mund të quhet politika reale e energjisë evropiane.
“Bashkimi Evropian ka vendosur të diversifikohet nga Rusia dhe të kthehet drejt partnerëve më të besueshëm”, tha presidentja e Komisionit Ursula von der Leyen këtë muaj, duke folur së bashku me Presidentin e Azerbajxhanit, Ilham Aliyev.
Ndërkohë, presidenti francez Emmanuel Macron priti të enjten Princin e Kurorës së Arabisë Saudite, Mohammed bin Salman, i cili kka nën kontroll shumë naftë, por akuzohet se urdhëroi vrasjen e gazetarit Jamal Khashoggi.
Diku tjetër, njerëz si kancelari gjerman, Olaf Scholz, kanë qenë të zënë duke tërhequr shtetet e Afrikës së Veriut për hidrokarbure.
Gjithçka ka të bëjë me mbylljen e një vrime masive.
Vitin e kaluar, gazi natyror rus përbënte 40 për qind të kërkesës së BE-së dhe nafta e papërpunuar ruse arriti në një të katërtën e importeve të BE-së.
Kjo ka shkaktuar një përleshje për naftën dhe gazin jo-rus, por shumica e alternativave vijnë me bagazhe etike.
Furnizuesit nga Arabia Saudite në Katar, Algjeri dhe Iran, të gjithë renditen poshtë në Indeksin e Lirisë Njerëzore.
Këtu, nga më e keqja tek më e mira, janë ndërthurjet morale që vijnë nga nevoja e BE-së për karburant.
Rusia
Marrëdhëniet me Rusinë janë në kosh, ndërsa ushtria e Putinit vazhdon të godasë qytetet ukrainase dhe të masakrojë civilët.
Senati i SHBA-ve ka miratuar njëzëri një rezolutë që i bën thirrje Sekretarit të Shtetit Antony Blinken të caktojë Rusinë një shtet sponsor të terrorizmit.
Indeksi i Lirisë së Njeriut: 126 nga 165 (Në renditje nuk është janë listuar shfrytëzimet e përgjakshme të Kremlinit në Ukrainë).
Arabia Saudite
Ka shumë gjëra në Arabinë Saudite dhe bin Salman e di këtë.
Ndërsa nafta saudite përbën më pak se 10 për qind të importeve totale të Evropës, vendi ka një rol të madh mbi atë që bën OPEC, dhe për rrjedhojë mbi gjendjen e tregut global.
Presidenti i SHBA-ve, Joe Biden, ka vizituar tashmë Lindjen e Mesme këtë muaj për të provuar të sigurojë furnizimet, duke hequr dorë nga premtimi i tij i mëparshëm për ta bërë mbretërorin saudit një “shembull”.
Nuk është vetëm vrasja e Khashoggit.
Një koalicion i udhëhequr nga Arabia Saudite vazhdon një luftë të përgjakshme në Jemen që ka vrarë mijëra njerëz.
Autoritetet saudite shtypin disidentët dhe aktivistët e të drejtave të njeriut.
Indeksi i lirisë njerëzore: 155 nga 165
Irani
Irani ka rezervat më të mëdha të gazit në botë, por shfrytëzimi i tyre për fabrikat dhe familjet evropiane është i mbështjellë në shumë politikë pasi sanksionet që lidhen me programin bërthamor të Iranit bllokojnë çdo dërgesë të ligjshme të naftës ose gazit.
Përveç çështjes bërthamore, Irani – i udhëhequr nga udhëheqësi suprem Ayatollah Ali Khamenei – vazhdon të shtypë popullin e tij, me agjencitë e sigurisë të akuzuara për shkelje të të drejtave të njeriut dhe forcat iraniane të përfshira thellësisht në luftën civile në Siri.
Indeksi i lirisë njerëzore: 160 nga 165
Egjipti
Presidenti i Egjiptit, Abdel Fattah el-Sisi, kaloi valën e nxehtë të Evropës së fundmi në Berlin, duke rënë dakord të dërgojë edhe më shumë gaz në Gjermani së bashku me hidrogjen si pjesë e një marrëveshje bashkëpunimi.
Ai ishte gjithashtu në Paris për të biseduar energjinë me Macron.
Von der Leyen njoftoi një marrëveshje në qershor për të marrë më shumë gaz nga Egjipti dhe Izraeli në Evropë.
Por regjimi autoritar i el-Sisit ka probleme të mëdha me të drejtat e njeriut.
“Dhjetëra mijëra kritikë të qeverisë, duke përfshirë gazetarë dhe mbrojtës të të drejtave të njeriut, mbeten të burgosur me akuza të motivuara politikisht”, vuri në dukje Human Rights watch.
Indeksi i lirisë njerëzore: 161 nga 165
Katari
Katari, i sunduar nga Sheikh Tamim bin Hamad Al Thani, mund të jetë i vogël, por ka dy gjëra të mëdha për të këtë vit: stadiumet e futbollit, duke pasur parasysh turneun dimëror të Kupës së Botës FIFA – një ngjarje që e detyroi vendin të përpiqet të pastrojë problemet e tij të kahershme me keqtrajtimin e punëtorëve migrantë – dhe kërkesën e papritur nga Evropa për pasuritë e saj me gaz.
Zëvendëskancelari i Gjermanisë, Robert Habeck, udhëhoqi akuzën në fillim të këtij viti, duke vizituar Dohën në mars për të nënshkruar një marrëveshje gazi.
Indeksi i lirisë njerëzore: 128 nga 165
Azerbajxhani
Azerbajxhani është përfolur prej kohësh si një burim alternativ energjie dhe vendi është i lidhur me BE-në nga Tubacioni Trans-Atolian i Gazit Natyror dhe Gazsjellësi Trans Adriatik.
Në një udhëtim në Baku në fillim të këtij muaji, von der Leyen nënshkroi një marrëveshje për të rritur furnizimet me 50 për qind në 12 miliardë metra kub (bcm), pastaj deri në 20 miliardë metra kub “në pak vite”.
Por Azerbajxhani ka problemet e veta.
Është lufta e vitit 2020 në Nagorno-Karabakh, ku Azerbajxhani mundi Armeninë.
Aliyev, sundimtari i trashëguar i vendit, ka gjithashtu çështje të të drejtave të njeriut.
Vendi është vënë nën kritika për mashtrime zgjedhore, duke kufizuar lirinë e shtypit dhe arrestimin dhe rrahjen e aktivistëve të opozitës.
Indeksi i lirisë njerëzore: 127 nga 165
Algjeria
Draghi siguroi furnizime të reja me gaz në Algjeri pas takimit me Presidentin Abdelmadjid Tebboune.
Sipas një marrëveshjeje të finalizuar këtë muaj, kompania shtetërore e energjisë algjeriane Sonatrach dhe Eni e Italisë do të zhvillojnë një fushë nafte dhe do të tregtojnë 9 bcm të tjera gaz deri në vitin 2024.
Kjo do ta vendosë Algjerinë mbi Rusinë si furnizuesin nr. 1 të gazit të Italisë.
Algjeria ka arsyet e veta për të luajtur politikën me gazin pasi mbështet lëvizjen e pavarësisë së Saharasë Perëndimore dhe është në një përplasje diplomatike të gjatë me Marokun, i cili pretendon kontrollin e territorit.
Kjo tashmë ka bërë që Algjeria të heqë dorë nga një marrëveshje bashkëpunimi me Spanjën (e cila mbështet Marokun) dhe ngre spektrin e përdorimit të energjisë si levë në një konflikt krejtësisht të ndryshëm.
Qeveria gjithashtu ka një histori të keqe në shtypjen e opozitës politike dhe kufizimin e lirisë së fjalës.
Indeksi i lirisë njerëzore: 154 nga 165
