alb
alb
Pamfleti
  • Kreu
  • Tiranë
  • Prishtinë
  • Shkup
  • Anti-Mafia
  • Politike
  • Bota
  • Kronike
  • Kulture
  • Sport
Ska rezultate
Shiko te gjitha rezultatet
  • Kreu
  • Tiranë
  • Prishtinë
  • Shkup
  • Anti-Mafia
  • Politike
  • Bota
  • Kronike
  • Kulture
  • Sport
Ska rezultate
Shiko te gjitha rezultatet
alb
Ska rezultate
Shiko te gjitha rezultatet

Kemi më shumë se 5 shqisa, ja cilat janë aftësitë e fshehura që shpesh i anashkalojmë

20/10/2021, 22:52
ne Lifestyle
A A
Kemi më shumë se 5 shqisa, ja cilat janë aftësitë e fshehura që shpesh i anashkalojmë

Shkruan:Lisa Feldman-Barrett


-Lexo edhe:

Merrni ushqime me vete në plazh? Kujdes, ja disa vakte që nuk këshillohen të konsumohen buzë detit

20 punët më të paguara në botë

Sa shqisa ka një njeri i zakonshëm? Duke supozuar se i barazojmë shqisat me receptorët e tyre, siç janë retinat e syve dhe kokleja tek veshët, atëherë përgjigjja tradicionale ndaj kësaj pyetjeje është 5:shikimi, dëgjimi, prekja, nuhatja dhe shijimi.

Ato quhen shqisat “eksteroceptive”, pasi mbledhin informacione mbi botën e jashtme. Por trupi jonë ka gjithashtu receptorë mbi ngjarjet që ndodhin brenda nesh, si rrahja e zemrës, zgjerimi i mushkërive, zhurmat në stomak, dhe shumë lëvizje të tjera, për të cilat nuk jeni plotësisht të vetëdijshëm.

Ato janë grupuar tradicionalisht së bashku nën një term tjetër, të quajtur “interoceptim”.

Megjithatë, një përgjigje e duhur për këtë pyetje, është edhe më komplekse dhe interesante. Së pari, trupi juaj përmban receptorë që mbledhin dhe bartin lloje të tjera informacioni, si temperatura, të cilat ne zakonisht nuk i konsiderojmë si shqisa.

Po ashtu, disa nga receptorët që ka trupi ynë përdoren për më shumë se sa një rol. Për shembull retinat e syve, janë portat e hyrjes së valëve të dritës që na nevojiten për të parë. Por disa qeliza retinale e informojnë gjithashtu trurin tonë nëse është ditë apo natë.

Ky “kuptim i ditës/natës” është baza e ritmeve cirkadiane, të cilat ndikojnë në metabolizmin j dhe ciklin tonë të gjumit/zgjimit. Edhe shqisat që duken me themelore, siç është shikimi, janë të ndërthurura ngushtë me shqisat e tjera që duken të ndara.

Për shembull, rezulton se ajo që shihni dhe mënyra si e shihni, është e lidhur me gjurmimin e rrahjeve të zemrës nga truri juaj, që është pjesë e interoceptimit. Në momentet kur zemra juaj kontraktohet dhe e shtyn gjakun drejt arterieve, truri juaj merr më pak informacion vizuale nga bota jashtë.

Ndërkaq, truri ndërton shqisat për të cilat nuk kemi receptorë. Shembujt të tillë janë shija, të cilën truri e ndërton nga të dhënat shijuese (shija) dhe nuhatëse (aroma), dhe lagështia, e cila krijohet nga prekja dhe temperatura.

Në fakt, truri ndërton gjithçka që shohim, dëgjojmë, nuhatim, shijojmë dhe ndjejmë duke përdorur më shumë sesa thjesht të dhënat shqisore nga receptorët e trupit tuaj. Për shembull valët e dritës, nuk hyjnë thjesht në sytë e njeriut, por ato udhëtojnë në tru si sinjale elektrike, dhe pas kësaj ne mund të shohim.

Në fakt truri parashikon atë që mund të shohim para se kjo gjë të ndodhë, bazuar në përvojën e kaluar, gjendjen e trupit, dhe situatën tuaj aktuale. Ai kombinon parashikimet e tij, me të dhënat e kuptimit që kanë ardhur nga retinat e syve, për të ndërtuar përvojën tuaj vizuale të botës përreth jush.

Ngjashëm, kur vendosni gishtat në kyçin e dorës për të ndjerë pulsin, ju në fakt jeni duke ndjerë diçka të bazuar në parashikimet e trurit tuaj dhe të dhënat aktuale të shqisave. Ju nuk përjetoni ndjesia me organet tuaja shqisore. Ju i përjetoni ato me trurin tuaj. / ScienceFocus – Bota.al

ProMarketing
smile

Te rekomanduaraLajme

Merrni ushqime me vete në plazh? Kujdes, ja disa vakte që nuk këshillohen të konsumohen buzë detit
Lifestyle

Merrni ushqime me vete në plazh? Kujdes, ja disa vakte që nuk këshillohen të konsumohen buzë detit

11/08/2022, 7:52
20 punët më të paguara në botë
Bota

20 punët më të paguara në botë

09/08/2022, 8:59
Lifestyle

10 teori konspirative… që janë në fakt të vërteta

08/08/2022, 21:12
Çfarë kuptimi ka nëse shihni gjak në ëndërr
Lifestyle

Çfarë kuptimi ka nëse shihni gjak në ëndërr

08/08/2022, 7:30
Tri mënyra për të kursyer para kur bëni pazar
Lifestyle

Tri mënyra për të kursyer para kur bëni pazar

07/08/2022, 11:28
Lifestyle

“Nga sauna, kinemaja e deri tek garazhi i makinave luksoze”, njihuni me avionin 500 milion dollarësh të Princit Al Saud

06/08/2022, 18:26
Kliko me shume
Lajmi Tjeter
Foto Ilustruese

Operacion për arrestimin e 6 anëtarëve të uniformave blu; dolën në përgjime, pezullohet shefi i komisariatit dhe ai i policisë

Juven e mban të pagabueshme Kulusevski, Ronaldo bën “heroin” për Junajtid, Çelsi dhe Bajerni ‘shpërthejnë’ me poker

Juven e mban të pagabueshme Kulusevski, Ronaldo bën “heroin” për Junajtid, Çelsi dhe Bajerni ‘shpërthejnë’ me poker

Lajmi i Dites

Kleçka e dosjeve të reja të Ilir Metës që u depozituan në SPAK

Kleçka e dosjeve të reja të Ilir Metës që u depozituan në SPAK

12/08/2022, 14:27

Lajmet e fundit

Shfaqja 388-vjeçare që vazhdon të jepet edhe sot

13/08/2022, 17:01

Gruri nga Ukraina erdhi në Durrës, por inflacioni do të vijojë; çmimi i bukës nuk do të ulet

13/08/2022, 16:51

Shtator i nxehtë për Metën e Berishën/ Alibeaj mesazh për t’u ndarë nga e shkuara komuniste, mobilizon demokratët në bazë

13/08/2022, 16:34

Salman Rushdie në gjendje të rëndë, futet në intubim; shkrimtari rrezikon të humbasë shikimin për shkak të sulmit me thikë

13/08/2022, 16:09

Harruan vajzën brenda në makinë, 8-vjeçarja në Greqi ndërron jetë nga nxehtësia

13/08/2022, 15:55

Lufta antikorrupsion e Partisë së Lirisë dhe çeta e të arrestuarve/ Ja lista me drejtorët dhe besnikët e Metës që përfunduan në pranga

13/08/2022, 15:40
Currently Playing

Fortex

Fortex

00:00:08

“MEDIA QË S’E DORËZON PAVARËSINE E SAJ, I PARAPRINE NJË QEVERISJE TE NDERSHME”

“Pamfleti” është një platformë mediatike analitike që u “lind” si domosdoshmëri e një tribune pa kompromis, si një zë i fuqishëm në luftën pa ekuivok ndaj krimit dhe korrupsionit politik në Shqipëri.

Na ndiqni ne rrjetet sociale

Follow Instagram

    The Instagram Access Token is expired, Go to the Customizer > JNews : Social, Like & View > Instagram Feed Setting, to refresh it.

Kerko sipas Arkives:

Kerko sipas Kategorise

  • Kreu
  • Tiranë
  • Prishtinë
  • Shkup
  • Anti-Mafia
  • Politike
  • Bota
  • Kronike
  • Kulture
  • Sport

© 2020 Pamfleti Media

Ska rezultate
Shiko te gjitha rezultatet
  • Kreu
  • Tiranë
  • Prishtinë
  • Shkup
  • Anti-Mafia
  • Politike
  • Bota
  • Kronike
  • Kulture
  • Sport

© 2020 Pamfleti Media

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In