Bisedimet mes Rusisë dhe Perëndimit kanë dështuar. Moska e ka përshkruar situatën në Ukrainë si “të patolerueshme” dhe një “çështje jete a vdekje”. Presidenti amerikan, Joe Biden, ka parashikuar se Kremlini do të hyjë në Ukrainë.
Rusia këmbëngul se është e përgatitur të vendosë mjete të tjera ushtarake për të ndjekur qëllimet e saj. Sinjalet janë më se të qarta: pas aneksimit të Krimesë në 2014 dhe lëvizjeve separatiste në Donbas, në lindje të vendit, Moska po kërcënon drejtpërdrejt një inkursion të tretë në sovranitetin territorial të Ukrainës, duke grumbulluar trupa në kufirin ukrainas dhe gjithashtu në Bjellorusi, zyrtarisht për “Ushtrime të përbashkëta”.
Përtej Ukrainës, Rusia po ushtron presion mbi NATO-n dhe BE-në dhe po përpiqet të ndryshojë rendin ndërkombëtar me këtë raund të fundit të politikës së pushtetit.
A po luan bllofin Moska apo ka gjasa të ndodhë një konflikt ushtarak i përshkallëzuar në Ukrainë?
Nëse po, cilat janë shanset që Kievi t’i rezistojë fqinjit të tij më të fuqishëm?
Presion mbi Kiev-in
Një fushatë dezinformimi e shpërndarë përmes mediave në gjuhën ruse synon të nxisë trazira në Ukrainë. Por tetë vite luftë e kanë zvogëluar ndjeshëm fuqinë e propagandës pro-ruse dhe Kievi ndërmori hapa të mëtejshëm vitin e kaluar duke ndaluar mediat pro-ruse.
Shërbimet e sigurisë të Ukrainës kanë zbuluar gjithashtu se disa mijëra sulme kibernetike janë kryer nga Krimea që nga viti 2014. Në mes të janarit, një mesazh drejtuar ukrainasve të “kishin frikë dhe të presnin më të keqen“, që pretendohet të jetë nga Polonia, një nga mbështetësit më të fortë të Ukrainës u zbulua nga ministria e informacionit së Ukrainës se ndoshta ishte ideuar nga Rusia.
Siguria energjetike është një tjetër pjesë e rëndësishme e kësaj krize. Planet e Moskës për Nord Stream 2 – një tubacion që supozohet të arrijë drejtpërdrejt në Gjermani përmes Detit Baltik mund t’i ndalojë energjinë Ukrainës, e cila tashmë ka humbur kontrollin e depozitave të saj të qymyrit në Donbas.
Për më tepër, Ukraina mund të humbasë tarifat e tranzitit ekuivalente me afërsisht 4% të PBB-së së saj, ose 7 miliardë dollarë. Ekziston frika se Moska po mbështetet në një skaj diplomatik ku përdorimi i forcës është mënyra e vetme për të qënë e besueshme.
Skenarët ushtarakë
Rusia ka krijuar burime të shumta ushtarake për të depërtuar në territorin ukrainas. Por nuk ka gjasa të jetë në gjendje të pushtojë të gjithë vendin dhe, më e rëndësishmja, të sigurojë që vendi të jetë nën pushtimin e saj për një periudhë të gjatë, duke pasur parasysh perspektivat e rezistencës së ashpër të armatosur nga Ukraina.
Por ka një numër opsionesh nga të cilat mund të nisë një inkursion i matur.
Lindja : Rusia mund të nisë lehtësisht një operacion masiv nga provinca lindore e Donbasit ku po mbështet milicitë lokale. Pjesa kryesore e vendosjes së trupave të saj ushtarake është pikërisht në këtë zonë. Problemi është se qytetet kryesore që Moska mund të përpiqet të pushtojë, Kharkiv dhe Dnipro, janë shumë të populluara dhe do të ishin të vështira për t’u pushtuar.
Jugu: Territoret e Detit të Zi, ose Prichernomorie, do të ishin një objektiv tundues për strategët rusë. Pushtimi i kësaj zone do të shkëpuste Ukrainën nga qasja e saj në det dhe do të bashkonte forcat ruse nga Donbasi në Transnistria – një rajon i pushtuar nga Rusia i Moldavisë, në perëndim të Ukrainës.
Rusia mund të dërgojë forcat e saj lindore si dhe trupat e pozicionuara tashmë në Krime. Analistët tregojnë se mbrojtja bregdetare në perëndim të Krimesë është shumë e rrezikuar. Por Rusia do t’i duhej të pushtonte qytetet e Mariopolit, në lindje, dhe Odesës, në perëndim, ku popullsia me shumë gjasa do t’i rezistonte me forcë pushtimit rus.
Veriu: Kievi, kryeqyteti i Ukrainës, është më pak se 100 km nga kufiri me Bjellorusinë, ku Rusia ka trupa që kryejnë stërvitje të përbashkëta. Presidenti i Bjellorusisë, Alexander Lukashenko – një autokrat që mban pushtetin falë mbështetjes së Moskës deklaroi së fundmi se vendi i tij “nuk do të qëndrojë mënjanë nëse shpërthen lufta”.
Perëndimi: Ndoshta pika më befasuese nga mund të vinte një pushtim i ri i Ukrainës. Pentagoni së fundmi shprehu hapur shqetësimin për një operacion të rremë të Kremlinit që vinte nga Transnistria – një rajon rusishtfolës i Moldavisë ku Moska ka vendosur trupa që nga rënia e Bashkimit Sovjetik.
A është Ukraina gati të rezistojë pushtimit rus?
Për tetë vite, Kievi ka luftuar në lindje të vendit, duke forcuar ushtrinë e tij dhe duke përgatitur popullsinë për të rezistuar. Por burimet ushtarake janë të pakta sidomos pa ndihmën e aleatëve perëndimorë.
Mbrojtja ajrore është e dobët, por Ukraina ka mjete të tjera, si dronët e ofruar nga Turqia, si dhe raketa të reja antitank të ofruara nga SHBA dhe Britania e Madhe. Ukraina ka zhvilluar gjithashtu raketën e saj, e cila ka rezultuar efektive në këtë fushë.
Ukraina ka gardën e saj kombëtare, forca të armatosura policore kombëtare. I mbështetur nga investime të konsiderueshme dhe armatime të avancuara, garda mund të veprojë si një prapavijë kundër infiltrimeve të parashutistëve ose forcave speciale.
Ndërkohë, batalionet e mbrojtjes së Ukrainës shtrihen tani në të gjithë territorin, pas Aktit të Rezistencës Kombëtare që hyri në fuqi këtë muaj. Këto janë njësi civile, ushtarake të trajnuara për të përdorur taktika guerile kundër forcave pushtuese.
Popullsia ukrainase gjithashtu është mobilizuar në mbështetje të trupave që nga pushtimi i Krimesë dhe lufta në Donbas. Dhe sipas një sondazhi në dhjetor 2021 nga Instituti Ndërkombëtar i Sociologjisë në Kiev, 58% e burrave ukrainas dhe pothuajse 13% e grave deklaruan se ishin gati të luftojnë. 17% dhe 25% thanë se do të rezistonin me mjete të tjera.
Në atë që do të ishte një rast klasik i luftës asimetrike, rezistenca nga popullsia e Ukrainës mund të jetë një “thembra e Akilit” për Moskën./The Conversation
