Shkruar nga Pamfleti
Është e qartë se kushdo që qendron pas kësaj tentative për rebelim të dështuar të serbëve në Kosovë, Vuçiç ishte ai që krijoi klimën e duhur dhe ishte vetëm çështja se kur do të ndodhte diçka e tillë...
Duket se ngjarja e së dielës ka bërë që Perëndimi të ndryshojë totalisht qendrim dhe aksion ndaj presidentit serb, Aleksandër Vuçiç. Një nga politikanët më të lartë gjermanë, pjesëtar i mazhorancës qeverisëse dhe kreu i komisionit të Bundestagut për Ballkanin, tregon me detaje se cilat masa priten ndaj kreut të Serbisë.
Josip Juratoviç, i cili ka origjinë kroate, është një politikan shumë i rëndësishëm i SPD-së së kryeministrit Schols për Ballkanin. Ai, në një intervistë për gazetën serbe “Danas”, thekson se do të ndalet procesi i anëtarësimit të Serbisë në BE dhe nuk do të lejohet që Vuçiç të rrijë në dy karrige: edhe në Perëndim, edhe me Moskën.
-Një sulm i armatosur ka ndodhur të dielën në Kosovë. Si i shihni ngjarjet e fundit atje dhe sipas jush, a ka pasur një akt terrorist?
Unë nuk jam ekspert i ligjit, por në momentin kur sulmohen dhe vriten zyrtarë të organeve shtetërore nga njësitë paraushtarake, mund të thuhet për akt terrorist në çdo rast.
Ngjarjet e fundit në Kosovë janë shumë shqetësuese jo vetëm në aspektin e marrëdhënieve midis Serbisë dhe Kosovës, por edhe në aspektin e paqes dhe stabilitetit në të gjithë rajonin.
-Çfarë mesazhi i dërgoi Serbia botës me shpalljen e zisë? Po ju kujtoj vetëm se tabloidët i shpallën heronj serbët e vrarë.
Shpallja e një dite zie për aktet e kryera nga strukturat paraushtarake nga serbët në Kosovë shkaktoi zemërim të madh jo vetëm në rajon, por në mbarë botën. Aq më tepër që me nderimin e të vdekurve të një organizate paraushtarake, institucionet serbe inkurajojnë të rinjtë që të bëjnë një akt të ngjashëm, sepse e shohin si heroizëm. Ajo që më trishton më shumë është se brezi i ri, i cili nuk ka lindur në luftën e viteve '90, është manipuluar aq shumë nga një mit i rremë, sa është edhe një herë gati të vdesë për politikat e dështuara të regjimit si ato të kohës së Sllobodan Millosheviçit. Prandaj, këta të rinj të vrarë nuk janë heronj, por viktima të politikave të dështuara dhe të ndërtuara mbi mite të rreme, të cilat për tridhjetë vjet e kanë paraqitur Serbinë si një partner të frikësuar.
-Cili është qendrimi i Gjermanisë ndaj asaj që ndodhi dhe a e shohin regjimin e presidentit Vuçiç si fajtor për atë që po ndodh në Kosovë?
Është e qartë se kushdo që qendron pas kësaj tentative për rebelim të dështuar të serbëve në Kosovë, se Vuçiç krijoi klimën afatgjatë dhe ishte vetëm çështja se kur do të ndodhte diçka e ngjashme. Përqendrimi i pushtetit të akumuluar nga Aleksandar Vuçiç erdhi për t'u paguar, sepse ai humbi kontrollin mbi të gjithë regjimin që ai vetë krijoi dhe u bë viktimë e ambicieve të veta. Ai e përdori Kosovën si mbulesë për politikën e tij të dështuar të brendshme, me lëvizje të tilla, si thirrje për bojkot të zgjedhjeve, duke tërhequr anëtarët e institucioneve nga serbët në Kosovë. Ai hapi krijoi një hapësirë në të cilën organizatat kriminale mund të zhvillohen në mënyrë të pakontrolluar. Se kush i kontrollon të gjitha këto organizata kriminale dhe kush qendron pas tyre nuk dihet ende.
-Po flitet për sanksione ndaj Serbisë, çfarë mendoni për këtë?
Unë e di nga përvoja se sanksionet nuk dëmtojnë politikanët, por vetëm njerëzit. Gjatë gjithë kohës kam paralajmëruar se ndihma e mëtejshme për Serbinë kushtëzohet nga zhvillimi social dhe politik i atij vendi. Duke vepruar kështu, mendoj se do të krijohen korniza ligjore dhe politika që do të forcojnë institucionet, mbi të gjitha një gjyqësor të pavarur dhe efektiv, sepse krahas nacionalizmit, kanceri më i madh i Serbisë dhe vendeve të tjera të rajonit është krimi dhe korrupsioni. Prandaj, ndihma e mëtejshme duhet të varet nga efektiviteti i krimit dhe shtypjes së korrupsionit, dhe unë jam i mendimit se Vuçiç dhe partia e tij nuk kanë energji të mjaftueshme për këtë. Me fjalë të tjera, duhet të forcohen institucionet demokratike dhe profesionalizmi i njerëzve në ato institucione.
-Sipas jush, sa ndikim ka Rusia te Vuçiç, duke pasur parasysh se pas konfliktit të armatosur në Kosovë, ai u takua fillimisht me ambasadorin rus në Beograd?
Për mendimin tim, takimi mes Vuçiçit dhe ambasadorit rus nuk ka ndonjë rëndësi të veçantë, pasi Vuçiç gjatë gjithë kohës ka flirtuar me Perëndimin. Pra, për mendimin tim, ai takim është vetëm një nga shfaqjet e shumta të Vuçiçit për publikun dhe duhet të ishte përdorur për t'i treguar popullit serb se kanë një partner të sigurt në Rusi dhe po ashtu hapësirë për manovrim.
-Si e shihni sundimin e Vuçiçit në 12 vitet e fundit? Sa kohë mendoni se do të duhet të ulet në dy karrige? A ka ndonjë mekanizëm që Serbia të kthehet në rrugën demokratike?
Me shkarkimin e qeverisë së kryeministres Brnabić dhe shpalljen e zgjedhjeve të reja në dhjetor, mendoj se është një përpjekje për të legjitimuar edhe njëherë sistemin e tij autokratik, të cilin ai e ndërtoi gjatë sundimit të tij 12-vjeçar. Unë jam i mendimit se kësaj radhe nuk do të shkojë aq lehtë, sepse nuk do të marrë më mbështetje nga një pjesë e komunitetit ndërkombëtar për të ruajtur paqen dhe stabilitetin në rajon, i cili u dëmtua rëndë nga ky akt i fundit. Sa i përket uljes në dy karrige, as Rusia dhe as Perëndimi nuk do ta lejojnë më këtë.
Nga pikëpamja e Perëndimit, më në fund është e qartë për të gjithë se strategjisë së stabilizimit duhet t'i vijë fundi dhe se Serbia duhet të kthehet në rrugën demokratike duke krijuar institucione të forta shtetërore, të bazuara në vlerat demokratike, sepse kjo është e vetmja mënyrë që Serbia të kthehet seriozisht në rrugën drejt BE-së, që është e natyrshme për të.
-Në media dhe në opinion dëgjohet se Perëndimi është i butë ndaj Vuçiçit. Çfarë mendoni ju?
Absolutisht nuk pajtohem me këtë, përkundrazi, hapësira e manovrimit të Vuçiçit po ngushtohet gjithnjë e më shumë nën presionin e një vendimi të qartë se në cilën rrugë do ta çojë Serbinë në të ardhmen e saj. Ishte ky presion i komunitetit ndërkombëtar që solli jo vetëm Serbinë, por edhe Bosnje-Hercegovinën fqinje me Milorad Dodik, por edhe ngjarjet në Mal të Zi e detyruan Vuçiçin të qendronte në një cep, ku ai duhet të ekspozojë politikën e tij dhe t'i tregojë popullit serb se ku ndodhet.
-Historitë e ndryshme që ishin të destinuara për Perëndimin, Lindjen dhe audiencën e brendshme, padyshim që nuk po kalojnë më, a ka përgjegjësi të bashkësisë ndërkombëtare për atë që po ndodh ndërmjet Serbisë dhe Kosovës, pra në të gjithë rajonin?
Edhe pse jam i mendimit se politikanët e tyre janë në radhë të parë përgjegjës për fatin e popujve të Ballkanit Perëndimor, më duhet të pranoj se bashkësia ndërkombëtare ua ka lehtësuar këtë politikë edhe atyre. Janë të shumtë ata që pa asnjë strategji për të ardhmen e Ballkanit Perëndimor, me ndihmën e disa ekspertëve të vetëshpallur, kanë kontribuar që njerëzit dhe politika në rajon të kenë humbur plotësisht orientimin e tyre.
Prandaj propozimi im është që të vazhdojmë me projekte si procesi i Berlinit, në bashkëpunim të ngushtë jo vetëm me krerët e qeverive, por edhe me parlamentarët dhe shoqërinë civile. Sa i përket procesit të mëtejshëm të anëtarësimit në Bashkimin Evropian, ai duhet të pezullohet derisa të ndërtohen institucione profesionale nga të cilat do të mund të koordinojnë rrugën drejt BE-së në mënyrë profesionale me përfaqësuesit e BE-së. Por në këtë moment, për mendimin tim, më e rëndësishmja është që vendet e Quintit fillimisht t'i japin Serbisë një perspektivë të qartë politike dhe të kërkojnë aleatë të besueshëm në institucionet e Serbisë, me të cilët para së gjithash do të sigurojë paqen dhe stabilitetin brenda Serbisë dhe do të mundësojnë forcat demokratike të zhvillohen normalisht që të mos ketë anarki dhe konflikte mes qytetarëve. Bota dhe miqtë e Serbisë duan një Serbi të fortë dhe të qendrueshme të bazuar në vlerat demokratike, e cila do të jetë një partner i besueshëm për paqen dhe stabilitetin në të gjithë rajonin dhe jo rrezikun e tij. /Pamfleti
