Bota 3 Maj 2023, 09:30

12 vjet nga vrasja e Osama bin Ladenit: Si djali i një biznesmeni të pasur u bë terroristi më i frikshëm në botë

Shkruar nga Pamfleti

12 vjet nga vrasja e Osama bin Ladenit: Si djali i një biznesmeni të

“ Bin Ladeni ishte produkt i një llogaritje të gabuar monumentale nga agjencitë perëndimore të sigurisë. Gjatë gjithë viteve 80 ai u armatos nga CIA dhe u financua nga sauditët për të bërë xhihad kundër pushtimit rus të Afganistanit. Al-Kaeda, fjalë për fjalë "baza e të dhënave", ishte fillimisht skedari kompjuterik i mijëra muxhahidëve që u rekrutuan dhe u trajnuan me ndihmën e CIA-s për të mposhtur rusët.

Osama bin Laden dhe SHBA, veprimet e të cilëve përmbysën rendin gjeopolitik përgjithmonë, dikur luftuan në të njëjtën anë. Këtu është historia e bin Ladenit para sulmeve të 11 shtatorit 2001 në Qendrën Botërore të Tregtisë.

Dymbëdhjetë vjet më parë në këtë ditë (2 maj 2011), forcat e sigurisë amerikane vranë Osama bin Laden në një shtëpi në Abbottabad të Pakistanit, ku ai kishte jetuar për disa vite. Operacioni, i koduar Operacioni Neptun Spear, i cili zgjati për vetëm 40 minuta, jo vetëm që i dha fund një gjuetie prej vitesh, por gjithashtu shkroi kapitullin e fundit të jetës së një terroristi të frikshëm, i cili ishte themeluesi i al-Kaedës. dhe organizatori i sulmeve të 11 shtatorit 2001.

I lindur në vitin 1957, Bin Laden, djali i një drejtuesi të pasur kompanie ndërtimi me bazë në Arabinë Saudite, nuk ishte gjithmonë armiku kryesor i SHBA. Dy rivalët, veprimet e të cilëve përmbysën rendin gjeopolitik përgjithmonë, dikur luftuan në të njëjtën anë në luftën kundër Bashkimit Sovjetik në Afganistan.

 Pra, çfarë çoi në pasojat e tyre? Pse bin Ladeni shpalli xhihad kundër amerikanëve? Dhe si u bë ai njeriu më i kërkuar në botë?

Një Bin Laden, i ri, i dobët dhe i qetë mbërriti në Pakistan menjëherë pasi ushtria e kuqe pushtoi Afganistanin në fund të dhjetorit 1979 - në një përpjekje për të ndihmuar në largimin e "të pafeve". Për shkak të xhepave të thellë të babait të tij, ai filloi të ndihmojë përpjekjet e luftës duke dhënë “donacione për përfaqësuesit e Jamiat-e-Islami, Partisë Islamike, e cila po ndihmonte në mbështetjen e xhihadit kundër sovjetikëve”, shkruante gazetari amerikan Peter Bergen në librin e tij "Shkëlqimi dhe rënia e Osama bin Ladenit".

Bin Laden, më pas, u bë i afërt me Abdullah Yusuf Azzam, një dijetar palestinez jordanez, të cilin ai e kishte takuar fillimisht në një universitet në Jeddah, Arabi Saudite, dhe filloi ta nderonte si mësuesin dhe mentorin e tij. Azzam ishte gjithashtu kreu i një "Zyre Shërbimesh", e krijuar në 1984 në Peshawar, për të rekrutuar dhe ndihmuar në koordinimin e punës së vullnetarëve të rinj arabë që kishin filluar të vinin në Pakistan për të marrë pjesë në "luftën e shenjtë". Qendra u financua nga Laden, Inteligjenca Saudite, Gjysmëhëna e Kuqe Saudite, Liga Muslimane Botërore dhe donacione private nga princat dhe xhamitë saudite, sipas një raporti të botuar në Qendrën e Integritetit Publik, një organizatë jofitimprurëse e gazetarisë hulumtuese amerikane.

Raporti shton se Laden gjithashtu ka ofruar mbështetje logjistike për luftëtarët muxhahidin në Afganistan. Ai solli inxhinierë të kompanisë së babait të tij dhe pajisje të rënda ndërtimi për të ndërtuar rrugë dhe depo në vend. Jo vetëm kjo, Laden, në vitin 1986, “ndihmoi në ndërtimin e kompleksit të tunelit Khost, të cilin CIA po e financonte si një depo e madhe e ruajtjes së armëve, objekt trajnimi dhe qendër mjekësore për Muxhahedinët, thellë nën malet afër kufirit me Pakistanin.”

Sipas disa analistëve, kjo nuk ishte lidhja e vetme midis bin Ladenit dhe agjencisë amerikane të inteligjencës, e cila gjithashtu po siguronte para së bashku me armë për muxhahidët. Një raport i vitit 2004 i publikuar nga BBC pretendonte se CIA jo vetëm financoi bin Ladenin, por gjithashtu i dha atij trajnime për sigurinë.

Këto pretendime u mbështetën më vonë nga Robin Cook, Sekretari i Jashtëm i Britanisë nga viti 1997 deri në 2001, i cili për The Guardian shkroi: “Megjithatë, Bin Ladeni ishte produkt i një llogaritje të gabuar monumentale nga agjencitë perëndimore të sigurisë. Gjatë gjithë viteve 80 ai u armatos nga CIA dhe u financua nga sauditët për të bërë xhihad kundër pushtimit rus të Afganistanit. Al-Kaeda, fjalë për fjalë "baza e të dhënave", ishte fillimisht skedari kompjuterik i mijëra muxhahidëve që u rekrutuan dhe u trajnuan me ndihmën e CIA-s për të mposhtur rusët.

Megjithatë, jo të gjithë u pajtuan me akuzat. Bergen në librin e tij shkroi se CIA nuk kishte ndonjë marrëdhënie të drejtpërdrejtë me bin Ladenin apo luftëtarët muxhahidin. “Në vend të kësaj, e gjithë ndihma e SHBA-së për Afganistanin u dërgua përmes agjencisë së inteligjencës ndër-shërbimesh të Pakistanit, ISI,” shtoi ai.

Rënia e Bin Ladenit

Roli i Bin Ladenit në dëbimin e sovjetikëve nga Afganistani e bëri atë një udhëheqës të shquar në vend. Por me rritjen e grindjeve të brendshme të muxhahedinëve, ai shpejt u kthye në Arabinë Saudite për të punuar në biznesin e familjes.

Herën tjetër që Laden doli në qendër të vëmendjes ishte pasi Iraku pushtoi Kuvajtin në gusht të vitit 1990. Sipas raportit të Qendrës së Integritetit Publik, ai loboi te Familja Mbretërore Saudite për të ngritur një forcë, duke përdorur veteranët e luftës afganë, për të luftuar Irakun.

“Në vend të kësaj, mbreti Fahd ftoi amerikanët. Kjo erdhi si një tronditje e madhe për Bin Ladenin. Ndërsa 540,000 trupat amerikane filluan të mbërrinin, Bin Laden kritikoi hapur Familjen Mbretërore, duke lobuar te ulemaja [dijetarët fetarë] sauditë për të nxjerrë fetva, vendime fetare, kundër jomuslimanëve (përfshirë amerikanët) që ishin të vendosur në vend.”, shtohet në raport.

I pakënaqur me sundimtarët e Arabisë Saudite, Laden në vitin 1992 u zhvendos në Sudan me ndjekësit e tij për të ndihmuar revolucionin islamik që po zhvillohej atje, i cili udhëhiqej nga lideri karizmatik sudanez Hassan Turabi. Ndërkohë, ai vazhdoi të kritikonte si familjen mbretërore ashtu edhe SHBA-në. Gjatë kësaj kohe, Laden dërgoi gjithashtu disa nga mbështetësit e tij në Somali për të trajnuar komandantët lokalë të luftës, të cilët po luftonin kundër trupave amerikane, pjesë e një plani humanitar të autorizuar nga OKB-ja në vend. Në tetor 1993, 18 ushtarakë amerikanë u vranë në "një pritë të kryer nga militantë që thuhet se ishin trajnuar me al-Kaedën", raportoi CNN.

Incidenti intensifikoi reagimin kundër Ladenit – tashmë nën skanerin e autoriteteve amerikane pasi ata e dyshonin se kishte planifikuar një shpërthim bombë në Qendrën Botërore të Tregtisë në Nju Jork. Si rezultat, Arabia Saudite i hoqi shtetësinë në vitin 1994 dhe Sudani i kërkoi të largohej nga vendi dy vjet më vonë.

Bin Laden erdhi edhe një herë në Afganistan në vitin 1996, ku talebanët e strehuan atë. Në intervistën e tij të parë me mediat perëndimore, ai i tha gazetarit Bergen se SHBA-të janë “të padrejta, kriminale dhe tiranike”, raportoi CNN.

Ai shtoi se “Shtetet e Bashkuara sot, si pasojë e atmosferës arrogante, kanë vendosur standarde të dyfishta, duke e quajtur terrorist këdo që shkon kundër padrejtësisë së saj. Ajo dëshiron të pushtojë vendet tona, të vjedhë burimet tona, të na imponojë agjentë që të na sundojnë.” Në intervistë, ai mori gjithashtu përgjegjësinë për vrasjen e ushtarakëve amerikanë në Somali.

Në atë kohë, Bin Laden ishte bërë objekt interesi për agjencitë e inteligjencës të disa vendeve. Por ajo që e bëri atë një emër të njohur në "botën myslimane dhe Perëndimin" ishin bombardimet e ambasadave të SHBA në Kenia dhe Tanzani që vranë 220 njerëz në gusht 1998, tha raporti i Qendrës së Integritetit Publik. Kështu filloi një lojë  mes “maces dhe miut” mes SHBA-së dhe in Ladenit, e cila përfundoi vetëm në vitin 2011 pas sulmeve të shumta vdekjeprurëse në të gjithë botën, duke përfshirë sulmet e 11 shtatorit 2001, sulmet e Qendrës Botërore të Tregtisë dhe pushtimin amerikan të Afganistanit dhe Irakut.

osama bin ladeni shba djali i një biznesmeni të pasur