Shkruar nga Pamfleti
Serbia është i vetmi vend i Ballkanit Perëndimor që nuk ka miratuar sanksionet e BE-së kundër Rusisë, duke ngadalësuar më tej perspektivat e anëtarësimit...
Disa liderë të Ballkanit Perëndimor po bëhen gjithnjë e më të frustruar që Ukraina po del para tyre në procesin e pranimit në BE.
“Nuk kam asgjë kundër ukrainasve”, tha presidenti serb Aleksandar Vuçiç për “Financial Times”. “Por niveli i mbështetjes së BE-së për Ukrainën, duke i dhënë asaj statusin e kandidatit në BE brenda një viti nga aplikimi i saj dhe potencialisht fillimi i bisedimeve të anëtarësimit vitin e ardhshëm, tregon për ne se një mbështetje e tillë politike nuk ka qenë kurrë atje për ne", tha ai.
Kievi aplikoi për anëtarësim në shkurt 2022, disa ditë pas pushtimit të plotë të Rusisë dhe iu dha statusi i kandidatit katër muaj më vonë. Por, Beogradit iu desh të priste më shumë se katër vjet pas aplikimit për të filluar bisedimet e anëtarësimit në 2014.
Negociatat e Serbisë aktualisht janë të bllokuara për disa çështje, më së shumti për dështimin e Beogradit për të normalizuar marrëdhëniet me ish-krahinën e saj Kosovën, e cila shpalli pavarësinë në vitin 2008. Serbia është gjithashtu i vetmi vend i Ballkanit Perëndimor që nuk ka miratuar sanksionet e BE-së kundër Rusisë, duke ngadalësuar më tej perspektivat e anëtarësimit.
BE-ja është zotuar të përshpejtojë rrugën e anëtarësimit të gjashtë vendeve të Ballkanit Perëndimor – Serbisë, Kosovës, Malit të Zi, Shqipërisë, Maqedonisë së Veriut dhe Bosnjë-Hercegovinës, me qëllim anëtarësim brenda vitit 2030, siç premtoi presidenti i Këshillit Evropian Charles Michel.
Por në një takim të fundit në Slloveni pas njoftimit të Michel, kryeministri shqiptar Edi Rama hodhi dyshime mbi objektivin e ri dhe tha se shembulli i Ukrainës tregon se lufta mund të përshpejtojë anëtarësimin.
"Kush duhet të sulmojë kë në këtë panel për të marrë anëtarësimin më shpejt?", pyeti Rama me shaka kolegët drejtues që ishin me të në skenë. “Bullgaria mund të sulmojë lehtësisht Maqedoninë e Veriut, Kroacia mund të sulmojë Serbinë, Serbia mund të sulmojë Kosovën, Bosnja mund të sulmojë veten. . . kështu që ne të gjithë mund të jemi gati për t'u bashkuar me trenin me Ukrainën”, tha ai.
Ndërsa përparimi më i shpejtë i Ukrainës frustron shumë njerëz, Maqedonia e Veriut, një vend i NATO-s që priti 18 vjet përpara se të fillonte bisedimet e anëtarësimit në BE, tha se nuk po e konsideronte vendin e shkatërruar nga lufta si "konkurrencë".
“Rezultati i luftës në Ukrainë do të përcaktojë fatin e vetë unionit”, tha ministri i jashtëm i Maqedonisë së Veriut, Bujar Osmani. “Ukraina nuk duhet të shihet si e privilegjuar sepse Ukraina nuk po lufton vetëm për veten e saj, ajo po lufton për të ardhmen e kontinentit”.
Shpërbërja e Jugosllavisë në vitet 1990 çoi në luftëra midis Serbisë, Kroacisë, Bosnjës dhe Kosovës, duke çuar në dhjetëra mijëra vdekje dhe miliona njerëz të zhvendosur. Disa armiqësi, duke përfshirë përbërjen e Bosnjës dhe statusin e Kosovës, janë ndezur vazhdimisht që atëherë, duke e bërë integrimin e tyre në BE edhe më të pakapshëm.
Pas një tjetër takimi të dështuar mes liderëve të Kosovës e Serbisë, shefi i politikës së jashtme të BE-së Josep Borrell tha se "pa normalizim, nuk do të ketë një të ardhme evropiane as për Kosovën dhe as për Serbinë". Kosova aplikoi për anëtarësim në BE dhjetorin e kaluar dhe ende nuk i është dhënë statusi i kandidatit.
Megjithatë, Vuçiç pohoi se vonesat nuk po pasqyronin realitetin në vendin e tij, për të cilin ai argumentoi se ishte "në gjendje shumë më të mirë sesa ishin Rumania dhe Bullgaria në 2007 kur u bashkuan me BE". Ai fajësoi gjithashtu aftësinë në rënie të BE për të thithur anëtarë të rinj.
“Kush e di se çfarë do të ndodhë pas shtatë vjetësh? Fuqia absorbuese e BE-së nuk është më e madhe se sa ishte. Ju keni 10 kontribues neto dhe 17 vende që po marrin paratë e tyre. Asnjëri nuk do të donte të kishte më shumë anëtarë në listën e tyre të pagesave”, tha ai.
Në konferencën në Slloveni, Michel tha se pushtimi rus i Ukrainës ka ringjallur idenë e zgjerimit të Ballkanit pas dy dekadash ngecje.
“Kjo është ambicioze, por e nevojshme. Kjo tregon se jemi seriozë”, tha ai për zotimin e vitit 2030.
Analistët e panë këtë angazhim jo bindës, duke pasur parasysh shqetësimet e vazhdueshme të sundimit të ligjit dhe korrupsionit dhe çështje të tjera që i kanë penguar ata prej vitesh.
"Unë nuk mendoj se kjo datë 2030 ka kuptim", tha Jasmin Mujanović, një ekspert politik i lindur në Sarajevë, i specializuar në Ballkanin Perëndimor. “Momenti gjeopolitik nga Ukraina është aty, por është shumë i vështirë”, shtoi ai, duke e krahasuar situatën me vitin 2003, kur anëtarësimi i Ballkanit Perëndimor u shfaq për herë të parë.
Në atë kohë, vuri në dukje ai, ndjenja e urgjencës ishte më e madhe pasi konfliktet e dhunshme në rajon sapo kishin përfunduar. “Në 2003 BE-ja nuk kishte konkurrentë, Rusia, Kina nuk ishin kërcënime. . . Kishte një shkallë shumë më të madhe optimizmi”, shtoi ai.
Por 20 vjet më vonë, "ne kemi parë BE-në të thyejë çdo premtim, të dështojë në çdo kërcënim", tha ai. Në Serbi, e djathta e fortë është rikthyer, në Bosnje Milorad Dodik, një kritik i shpeshtë i BE-së dhe perëndimit, "është i paprekshëm" dhe mosmarrëveshjet e Beogradit me Kosovën janë të pazgjidhura. "Ka shumë pak shpresa për ndonjë përmirësim të besueshëm", tha ai. /Përshtati “Pamfleti” nga “Financial Times”
