Shkruar nga Pamfleti
Transformimi dhe qeverisja e vendit pengohet nga pasojat ekonomike të pandemisë COVID-19 si dhe nga korrupsioni, pushteti informal i mbajtur nga grupet e krimit të organizuar dhe nepotizmi politik...
“Global Initiative for Organized Crime” duket se ka tronditur nga themelet sot qeverinë. Organizata ka publikuar sot indeksin e krimit për çdo shtet dhe vendi ynë duket se nxin nga të gjitha anët. Krimi ka dalë nga kontrolli dhe bandat duket se bëjnë ligjin në qeveri. Por kjo nuk është e vetmja.
Sipas organizatës një problem tjetër është korrupsioni. Ai është shtrirë kudo, teksa kritikohet dhe reforma në drejtësi. Sipas raportit, ajo nuk po jep efektin e pritshëm. Ata që dënohen janë qytetarët e thjeshtë, ndërsa zyrtarët dhe bosët e krimit ja hedhin paq.
Detaje nga raporti
Reforma në drejtësi
Rezultatet pozitive janë vërejtur vitet e fundit pas zbatimit të një reforme gjithëpërfshirëse që synon forcimin e sistemit gjyqësor dhe forcimin e luftës kundër korrupsionit. Megjithatë, ndërhyrja e brendshme dhe e jashtme në sistemin gjyqësor vazhdon të jetë një shqetësim. Perceptimi i korrupsionit në sistemin e drejtësisë mbetet i lartë, i cili bazohet në raportimet e vazhdueshme për dënime të rënda për vepra penale jo të kryera nga qytetarë të thjeshtë dhe dënime të lehta për anëtarë të grupeve të krimit të organizuar ose zyrtarë të korruptuar të shtetit. Për më tepër, zbatimi i kësaj reforme në drejtësi, duke përfshirë edhe procesin e vetingut, rezultoi në rritje të diferencave të prapambetura dhe ulje të aftësisë teknike, duke ndikuar kështu në efikasitetin e sistemit gjyqësor.
Pastrimi i parave
Aftësia e kufizuar për të zbatuar ligjin, e kombinuar me korrupsionin, institucionet e dobëta dhe një ekonomi të konsiderueshme informale, e bëjnë Shqipërinë të cenueshme ndaj pastrimit të parave, pavarësisht përpjekjeve të fundit për të forcuar sistemin kundër pastrimit të parave në vend. Këto përpjekje përfshijnë futjen e masave të përkohshme parandaluese si konfiskimi i aseteve, kufizimi i lëvizjeve të kriminelëve të dyshuar dhe kufizimi i aktiviteteve të tyre ekonomike. Shqipëria është kthyer në një destinacion të rëndësishëm për pastrimin e parave dhe sektorët e preferuar janë industria e ndërtimit, e shërbimeve dhe e turizmit. Pavarësisht përhapjes së aktiviteteve të tilla, numri i sekuestrimeve dhe dënimeve të parave mbetet i ulët. Megjithatë, nga vendi janë miratuar plane dhe strategji të reja veprimi, të cilat synojnë të zbatojnë fushata ndërgjegjësuese për parandalimin e krimit të organizuar me përfshirjen e institucioneve qendrore dhe lokale, shoqërisë civile, biznesit, medias dhe aktorëve të tjerë.
Droga
Shqipëria është një vend tranzit për heroinën e trafikuar nga Turqia, Irani, Afganistani dhe Pakistani përmes rrugës ballkanike për në Evropë. Trafikimi ndërmerret nga aktorë kriminalë të organizuar, të cilët dihet se bashkëpunojnë me aktorë të tjerë kriminalë të përfshirë në zinxhirin e furnizimit të heroinës. Pjesa më e madhe e heroinës trafikohet në Shqipëri nga toka përmes Maqedonisë së Veriut, por laboratorët e përpunimit të heroinës janë zbuluar brenda vendit nga policia shqiptare. Pavarësisht nga roli i vazhdueshëm i vendit në tregtinë transnacionale të heroinës, konsumi i saj lokal mbetet i kufizuar. Shqipëria është një vend tranzit për kokainën e trafikuar nga Amerika Latine në Evropë. Grupet kriminale shqiptare të përfshira në tregun e kokainës në Evropën Perëndimore kryejnë aktivitete trafikimi, ruajtjeje dhe shpërndarjeje nëpër vendet e BE-së. Grupet shqiptare të stilit mafioz dihet se krijojnë komunitete satelitore shqipfolëse jashtë vendit që rekrutojnë bashkëqytetarë, me synimin për të zgjeruar trafikun e drogës në qytetet kryesore në të gjithë Mbretërinë e Bashkuar, Spanjë, Belgjikë, Holandë dhe Gjermani, ndër të tjera. Shqipëria është gjithashtu një vend destinacioni për kokainën, por në një masë më të vogël, sepse konsumi i brendshëm është relativisht i ulët.
Keqqeverisja
Edhe pse besimi i shumicës së aktorëve u rifitua pas zgjedhjeve të vitit 2021, polarizimi politik dhe korrupsioni vazhdojnë të jenë çështje kyçe në qeverisjen e vendit. Shqipëria vazhdon të luftojë me ndikimin kriminal, i cili krijon varësi reciproke midis partive politike dhe grupeve kriminale dhe që redukton aftësinë e shtetit për të luftuar krimin e organizuar. Transformimi dhe qeverisja e vendit pengohet nga pasojat ekonomike të pandemisë COVID-19 si dhe nga korrupsioni, pushteti informal i mbajtur nga grupet e krimit të organizuar dhe nepotizmi politik. Vitet e fundit, janë bërë përpjekje për të luftuar korrupsionin në vend duke rritur transparencën e ofrimit të shërbimeve publike, procedurat e prokurimit dhe rekrutimit, si dhe pjesëmarrjen e publikut në vendimmarrjen lokale. Pavarësisht këtyre përpjekjeve, nivelet e larta të korrupsionit dhe mungesa e transparencës në shumë aspekte të jetës publike dhe private vazhdojnë. Për më tepër, anëtarë të shquar politikë dyshohet se marrin pjesë në praktika korruptive ose joetike pa u ndëshkuar.
Aktorët e sektorit privat, veçanërisht ata të përfshirë në pasuri të paluajtshme dhe turizëm, janë gjithnjë e më shumë të lidhur me krimin e organizuar. Për më tepër, informaliteti në rritje i sektorit privat po nxit tregun e zi dhe flukset e paligjshme financiare. Disa segmente të industrisë së shërbimeve financiare dhe disa partneritete publiko-private demonstrojnë natyrën e ndërthurur të marrëdhënies midis krimit të organizuar dhe sektorit privat./Pamfleti
