Shkruar nga Pamfleti
Ata që kujdesen për demokracinë në Turqi nuk duhet të mashtrohen nga lëvizjet taktike të Erdoganit. Ajo që mund të duket si moderim është në fakt faza e fundit në konsolidimin e sundimit të tij...
Që nga zgjedhjet presidenciale të Turqisë në maj, analistët perëndimorë kanë shpresuar se Rexhep Tajip Erdogan do të moderojë stilin e tij të sundimit. Duke ushqyer optimizmin e tyre Erdogan ka ndërmarrë disa hapa, duke përfshirë emërimin e teknokratëve miqësorë ndaj tregut në ekipin e tij ekonomik, zëvendësimin e ministrit të brendshëm të linjës së ashpër, heqjen e retorikës anti-perëndimore dhe shprehjen e mbështetjes për anëtarësimin e Suedisë në NATO.
Gjithsesi, të gjitha këto lëvizje kanë për qëllim forcimin e sundimit të vetëm të Erdoganit dhe perëndimi po e ndihmon atë. Riorganizimi i kabinetit të Erdoganit ka sjellë teknokratë, por gjithashtu ka anashkaluar sfiduesit e mundshëm – mbi të gjitha, Süleyman Soylu, një ish-ministër i brendshëm i ashpër nacionalist, antiperëndimor që dikur shihej si “njeriu i dytë” i regjimit.
Pas zgjedhjeve, Erdogan e largoi atë dhe filloi të pastrojë burokracinë e Turqisë nga besnikët e Soylu. Hulusi Akar, një ish-ministër i mbrojtjes, që shihej si një tjetër pasardhës i mundshëm.
Zgjedhja e Erdoganit për ministër të mbrojtjes dhe emërimet e reja në komandën e lartë ushtarake sugjerojnë se ai po forcon kontrollin e tij mbi atë që dikur ishte institucioni më i fuqishëm i Turqisë. Përpjekjet e Erdoganit për të shtypur kundërshtarët e tij vazhdojnë të pandërprera.
Rivali i tij më i frikshëm politik, aktivistët e të drejtave dhe gazetarët mbeten në burg pavarësisht vendimeve të Gjykatës Evropiane të të Drejtave të Njeriut. Pas fitores së tij në zgjedhje, një gjykatë filloi një çështje kundër Ekrem İmamoğlu, kryebashkiaku popullor opozitar i Stambollit, i akuzuar për manipulim tenderash.
Pasi u dënua vitin e kaluar për "fyerje të një zyrtari publik", İmamoğlu u ndalua në fakt të konkurronte kundër Erdoganit në zgjedhjet e majit. Tani ai përballet me një dënim të mundshëm me burg dhe një ndalim politik nëse shpallet fajtor.
Ndërsa Erdogan forcon kontrollin e tij, opozita e ndryshme ka shpërthyer mes përleshjeve të brendshme paszgjedhore. Kemal Kılıçdaroğlu, i cili humbi nga Erdogani në maj, po i reziston thirrjeve për të dhënë dorëheqjen si kreu i partisë opozitare Republikane Popullore. Frustrimi po rritet në mesin e mbështetësve të opozitës në lidhje me perspektivat e kthimit të rrëshqitjes së Turqisë drejt autoritarizmit.
Mashtrimet, shkeljet e lirive civile dhe abuzimi me burimet shtetërore dhe mediatike e kishin bërë regjimin autoritar, por kjo nuk ndikoi në rezultatin e zgjedhjeve. Megjithatë, hapat e fundit të Erdoganit dhe rrëmuja e opozitës janë duke u larguar nga ky parim. Tani vetëm problemet ekonomike të Turqisë qëndrojnë në rrugën e përpjekjeve të Erdoganit për të konsoliduar autokracinë e tij.
Politikat e tij joortodokse e kanë futur ekonominë në një spirale në rënie. Por në vend të reformave strukturore shumë të nevojshme, ai po kërkon një zgjidhje të shpejtë. Për të sinjalizuar një ndryshim në kurs, ai emëroi Mehmet Simsek, një ish-ministër financash miqësor ndaj tregut, për të udhëhequr ekonominë. Në një farë mase, lëvizjet e Erdoganit duket se po japin rezultat. Investitorët e huaj po kthehen dhe Banka Botërore planifikon të dyfishojë ekspozimin e saj ndaj Turqisë në 35 miliardë dollarë, që përfshin huadhënien e drejtpërdrejtë për qeverinë. Këto fonde po i hedhin Erdoganit një litar shpëtimi pa reforma domethënëse në këmbim.
Ata që kujdesen për demokracinë në Turqi nuk duhet të mashtrohen nga lëvizjet taktike të Erdoganit. Ajo që mund të duket si moderim është në fakt faza e fundit në konsolidimin e sundimit të tij. Ndërsa republika turke i afrohet njëqindvjetorit të saj muajin e ardhshëm, ajo është në një pikë kritike në rrugëtimin e saj gjarpërues drejt demokracisë perëndimore. Do të ishte një ironi e trishtueshme të shihje Perëndimin bashkëpunëtor në sigurimin e autokracisë së tij./ Përshtati “Pamfleti” nga “Financial Times”
